Het is geel en rood en haalt je stad overhoop?

Sinds 2018 is Kaapstad niet meer weg te denken uit Tilburg. Ook nu moeten de Tilburgers er weer aan geloven. Van 19 t/m 21 augustus wordt de stad overgenomen door kunstenaars die het dagelijkse leven op z’n kop zetten. Ook dit jaar is de programmacommissie op expeditie gegaan om de kunstzinnigste mensachtigen bij elkaar te krijgen. Ze trotseerden weer en wind, trokken te voet naar de uithoeken van de aarde en typten blaren op hun vingers om tot een selectie van 31 pareltjes te komen.

Ook dit jaar presenteert Kaapstad werk met de kracht om te verwonderen én het vermogen om de binnenstad flink te ontwrichten. Verwacht lange files op de cityring door een blauw touw, kersverse existentiële crises door filosofische doorvragers en winkelwagentekorten op het Pieter Vreedeplein dankzij een speciale dansvoorstelling.We spreken de twee expeditieleden, annex programmeurs, die verantwoordelijk zijn voor de kunstzinnige puinhoop in de binnenstad: Sander van Bussel en Anja Reinhardt.

‘Samen brengen we Kaapstad tot leven.’
– Anja Reinhardt

Sympathieke overname

Als we vragen naar de kern van Kaapstad, dan spreken ze met één mond: ‘Drie dagen lang claimen we de openbare ruimte op een sympathieke manier, niet met prikkeldraad. Zo laten we mensen zich opnieuw verwonderen over dat wat ze vanzelfsprekend waren gaan vinden. Nodigen we ze uit om mee te spelen en te ontdekken.’

Volgens Anja gaat het om een herschikking en een herwaardering van de publieke ruimte: ‘De openbare ruimte is niet alleen bedoeld voor consumptie, het is de plek waar we samenkomen en onderhandelen over hoe we willen samenleven. De stad is geen vast gegeven, we bepalen collectief de vorm. Kaapstad zet beeldende kunst en performances in om nieuwe versies van de stad te ervaren.

Geen gebruiksaanwijzing

Om het gevoel van Kaapstad te duiden, kunnen we het beste starten bij een typisch Kaapstadwerk: Rope van Ief Spincemaille. Een meterslang blauw touw dat levenloos in de binnenstad ligt, wachtend tot er mee gespeeld wordt. Sander: ‘Het kunstwerk werkt pas als mensen er iets mee gaan doen. Dat is heel mooi, en echt iets dat op Kaapstad thuishoort. Het effect van een speeltuin op een kind, dat is dit werk op volwassenen. Er is geen gebruiksaanwijzing. Je mag zelf verzinnen wat je ermee doet.’

Samen aan iets bouwen, aan iets werken, iets maken, dat is Kaapstad. Een interactie tussen kunstenaar, stad en mensen. Enter: Reminiscence 2 van Koen van Braak. Een kunstwerk van 30m2 met duizenden bolletjes dat tot stand komt door honderden mensen die gaan kleuren. Anja: ‘Het is een prachtig idee. Door bolletjes in te kleuren maak je het beeld, maar het spannende is: je hebt geen idee wat eruit gaat komen. Door mee te maken, word je onderdeel van iets groters, dat is een mooie gedachte. In je eentje krijg je zoiets niet voor elkaar. Maar samen lukt het wel. Je denkt echt: wauw, dit heb ik meegemaakt.’

‘Hoe grappig het ook lijkt, het heeft wel echt impact.’
– Sander van Bussel

Feestelijke uitnodiging

Humor op Kaapstad is als een vijftigplusser op een e-bike. Het een kan niet zonder de ander. 1+1=2. Mooi voorbeeld is de beperkte botsauto Bumpercar van Maze de Boer. Sander: ‘Behalve de link met Tilburg als kermisstad, hoort dit op Kaapstad omdat het een heerlijk beeld is. Het ziet er heel feestelijk uit, maar eigenlijk is het een feestelijke uitnodiging om teleurgesteld te worden. De vrijheid om te spelen wordt zover beknot, dat je nog een vrije speelruimte van 10cm voor en achteruit hebt.’

Daarnaast prijken er nog meer ‘onlogische’ objecten in de binnenstad. Zo kun je op zoek naar de kleinste gevangenis van Nederland, de VIPAG van Leo Copers, twee billboards van Willem de Haan die elkaar opheffen en een uitgeholde DHL bus, geplaatst door Instituut voor Volkswarmte. Anja: ‘Die gevangenis is meer een soort kermisattractie. Voor een klein bedrag sluit je jezelf vrijwillig op voor een aantal minuten. Hoe grappig het ook lijkt, het heeft wel echt impact. Het laat je nadenken over vrijheid. De billboards van Willem de Haan hebben hetzelfde effect, maar laten je anders kijken naar reclame. Zo’n surrealistische ervaringen horen thuis op Kaapstad.’

Kleine lettertjes

Hadden we de dagafsluiting al genoemd, SUPERBALL PLUS, waarbij het Kaapstadpubliek samen een choreografie uitvoert met winkelwagentjes? De twee kunstenaars Madulier en Deprez die undercover gaan als supermarktmedewerkers? De verschillende smaakjes aan dansvoorstellingen? De loslopende figuranten, dansvoorstellingen en speciale projecten te vinden op Kaapstad? Het apocalyptische project van Mel Chan? De wandelende boot? Nu hebben we ze dus wel genoemd. Maar ga alsjeblieft op verdere ontdekkingstocht en duik hier dieper in het programma. Wij wensen je alvast veel plezier op Kaapstad en we hopen dat je met een gevuld hoofd en spierpijn van het lachen thuiskomt.