Vijf jaar Kaapstad!

 

Je favoriete kunstfestival mag dit jaar vijf kaarsjes uitblazen. Vijf jaar Kaapstad. Feest! Een mooi moment voor een interview met het duo dat al een half decennium het artistieke brein is achter Kaapstad: Sander van Bussel en Anja Reinhardt.

Al vijf jaar kaapt een bont gezelschap drie dagen lang de binnenstad van Tilburg. Anja en haar partner in crime Sander mogen de artistieke invulling leveren van deze tijdelijke overname waarvan de impact allesbehalve tijdelijk is. Anja: ‘Door deze vijf jaar Kaapstad heb ik gemerkt wat voor impact kunst kan hebben op een stad. Je merkt in Tilburg echt dat er een transformatie heeft plaatsgevonden in de manier waarop er naar de stad gekeken wordt.’ Sander: ‘Ik zie ook onder kunstenaars en makers hoe leuk iedereen het vindt om samen te spelen in de openbare ruimte. In de gezamenlijke speeltuin die Kaapstad heet.’

Inkleuren

Met elke editie van Kaapstad wordt er een nieuw perspectief op de openbare ruimte en de stad geboden. Voor bezoekers, kunstenaars, beleidsmakers, maar ook voor het Kaapstad team zelf. Elke interventie kleurt de wereld op een andere manier. ‘Na vijf jaar Kaapstad kijk ik helemaal anders naar de stad. De pleinen, straatjes en kruispunten hebben voor mij een andere betekenis gekregen door de werken die er hebben gestaan en de performances die er hebben plaatsgevonden. Dat gun ik het publiek van Kaapstad, dat je door een werk anders naar de wereld om je heen gaat kijken.’ Sander: ‘Je kent het wel, dat je een woord zo lang achter elkaar zegt dat het ineens iets geks wordt. Dat doen wij dus ook met beeld. Dat je naar iets doodgewoons kijkt en denkt, wat een rare toestand eigenlijk. Die andere blik op je vaste omgeving, dat willen we mensen meegeven.’

2023

Kaapstad is ook dit jaar weer rijk aan anders-laten-kijken ervaringen. Van opblaasbare campers tot gietermensen en kleine rode autootjes die over de kop vliegen. Mogen de programmeurs een favoriet kiezen of mogen ouders geen voorkeur uitspreken over hun kindjes? Anja: ‘Ik zie Kaapstad meer als een gesammtkunstwerk. Het geheel moet kloppen, van de kleine interventies tot aan de grote werken. Het een kan niet zonder het ander.’ Toch is ze stiekem wel extra nieuwsgierig naar een paar onderdelen. ‘Ik ben opgegroeid op een boerderij, dus Robbert van der Horst’s Civil heeft voor mij een speciaal plekje in mijn hart. Het strobalenkasteel brengt mij terug naar mijn jeugd, waar ik altijd kon spelen in de stro. Daarnaast ligt Kollektiv F me na aan het hart, landsgenoten uit Zwitserland die heel flexibel de stad onderzoeken. Elke performance is uniek omdat ze zich laten beïnvloeden door de situatie en de omgeving. Ook ben ik benieuwd naar Bob Driessen. Hij heeft een installatie gemaakt, genaamd Sappige Klanken, waarbij je de sapstromen van planten kunt horen. Ook Benjamin Vanderwalle’s Studio Cité vind ik heel vet. Hij maakt installaties waardoor je perspectief letterlijk verandert en zo een nieuwe blik werpt op de wereld die je kent.’ Sander: ‘Ik heb natuurlijk allerlei verwachtingen, maar dat is ook gevaarlijk. Het mooie van kunst is juist dat je van tevoren vaak niet precies weet wat het wordt, vooral als er zoveel werken speciaal voor Kaapstad worden gemaakt zoals dit jaar. Dat maakt het voor ons natuurlijk zowel een beetje eng als heel leuk.’

Op maat gemaakt

Nog meer dan andere jaren wordt er werk gemaakt op maat voor Kaapstad. Installaties, performances en take-overs die nog nooit ergens anders te zien waren. Zo is er vers werk van Willem de Haan, dragyoga door House of Salvation en komt er, in navolging op de succesvolle winkelwagendans van vorig jaar, wederom een feestelijke dagafsluiting; dit keer met iets zachtere danspartners in de vorm van handdoeken. Ook heeft Kaapstad in samenwerking met Kunstpodium-T voor het eerst een artist in residence in de vorm van Ruben Mardulier. Sander: ‘Een week voorafgaand aan het festival trekt de Ruben de stad in om inspiratie op te zuigen en om te zetten in absurdistische en grappige werken en interventies. We zijn groot fan van Ruben en zijn dan ook heel benieuwd wat er uit zijn hersenpan komt.’

Open uitnodiging

Kaapstad is niet gebonden aan drie dagen, maar is een filosofie die zich kan uiten in allerlei vormen en maten. De droom en het doel van het festival is om het gedachtegoed nog meer voelbaar te maken in de stad. ‘Er zit nog zoveel meer in en dat voelen we. Door het idee van Kaapstad op te rekken, komen er nieuwe mogelijkheden. Kaapstad is niet alleen in de binnenstad. Het gaat ook naar de buitenwijken. Is ook in de winter. Het is ook Kaapsalon, ons jaarlijks symposium over kaapkunst. Door Kaapstad het hele jaar voelbaar te maken, kunnen we het gesprek met de stad gaande houden.’ Dat is tevens een open uitnodiging aan de stad. Iedereen mag en kan meedoen. De hoop is dan ook dat er vanuit de Tilburgers ideeën opborrelen. ‘We willen dat het idee gaat leven bij mensen: de stad is ook van ons, wij hebben invloed op de openbare ruimte. We nodigen iedereen uit om te kapen.’